PROGRAM ODDZIAŁYWAŃ KOREKCYJNO-EDUKACYJNYCH
DLA OSÓB STOSUJĄCYCH PRZEMOC W RODZINIE W POWIECIE RZESZOWSKIM
Zjawisko przemocy w rodzinie jest problemem, z którym nadal boryka się wiele współczesnych rodzin. Osobom doznającym przemocy w kręgu własnej rodziny, często z trudem przychodzi opowiedzenie o swojej sytuacji osobom z najbliższego otoczenia, a także szukanie pomocy w instytucjach.
W powiecie rzeszowskim funkcjonuje szereg instytucji, jak policja, jednostki organizacyjne pomocy społecznej, instytucje oświatowe czy ochrona zdrowia, które poprzez wspólne i skoordynowane działania mogą udzielać pomocy osobom pokrzywdzonym w skutek doznawanej przemocy.
Powiat, zgodnie z treścią ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005r., Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.), w ramach zadań własnych, obok ochrony osób doznających przemocy jest zobowiązany do tworzenia i realizacji programów oddziaływań korekcyjno – edukacyjnych skierowanych do osób stosujących przemoc, a więc będących jej sprawcami.
W ramach tej działalności Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Rzeszowie realizuje 62 – godzinny Program oddziaływań korekcyjno – edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie.
Program skierowany do mieszkańców powiatu rzeszowskiego został opracowany w oparciu o :
- Ustawę z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005r., Nr. 180, poz. 1493 z późn. zm.),
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 lutego 2011r. w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, a także szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno – edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie oraz kwalifikacji osób prowadzących oddziaływania korekcyjno – edukacyjne (Dz. U. z 2011r., Nr. 50, poz. 259),
- Ustawę z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (DZ. U. z 2015r., poz. 163),
- Ustawę z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks karny (Dz. U. z 1997r., Nr. 88, poz. 553 z późn. zm.).
Realizuje on zapisy następujących dokumentów programowych:
- Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014 – 2020 przyjętego Uchwałą nr 76 Rady Ministrów z dnia 29 kwietnia 2014r.,
- Powiatowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2011 – 2020 przyjętego Uchwałą nr VI/33/11 Rady Powiatu Rzeszowskiego z dnia 23 marca 2011r.,
- Ramowego programu oddziaływań korekcyjno – edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie 2014r.
W dniu 23 września 2016 r. w PCPR w Rzeszowie rozpoczęła się kolejna edycja programu, który stanowi część kompleksowych działań zaplanowanych i realizowanych w ramach Powiatowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Realizowany jest w formie działań psychologicznych, edukacyjnych i socjalizacyjnych, ukierunkowanych na zmianę zachowań i postaw osób stosujących przemoc, która zmniejszy ryzyko dalszego stosowania przemocy oraz zwiększy ich zdolność do samokontroli agresywnych zachowań i do konstruktywnego współżycia w rodzinie.
Program składa się z dwóch części: edukacyjnej i korekcyjnej, realizowanych w formie zajęć grupowych (mają charakter psychoedukacyjny z elementami terapii) oraz rozmów indywidualnych.
W części edukacyjnej program koncentruje się na przekazaniu szeroko pojętej wiedzy na temat zjawiska przemocy, zachowań agresywnych, uzależnienia od alkoholu, prawidłowych relacji w rodzinie, postaw rodzicielskich, komunikacji interpersonalnej, asertywnych zachowań, radzenia sobie ze stresem, zastępowania zachowań agresywnych zachowaniami akceptowanymi społecznie.
Część korekcyjna natomiast ukierunkowana jest na zdobycie praktycznych umiejętności powstrzymywania się od stosowania przemocy, radzenia sobie ze złością, trening umiejętności prospołecznych i asertywności, umiejętność rozpoznawania u siebie wyzwalaczy agresji.
Wszystkie realizowane w ramach Programu spotkania prowadzone są z wykorzystaniem metod aktywnych (dyskusja, burza mózgów, praca w parach, odgrywanie scenek itp.), które umożliwiają uczestnikom czynny udział w zajęciach, swobodne wypowiadanie swojego zdania i zaangażowanie w przebieg zajęć. Grupa uczestników Programu ma charakter zamknięty, co oznacza że w trakcie realizacji programu nikt z zewnątrz nie może do niej dołączyć.
Adresatami Programu są osoby skazane za czyny związane ze stosowaniem przemocy domowej, które otrzymały karę pozbawienia wolności z okresem zawieszenia na okres próby, osoby stosujące przemoc domową w trakcie trwania procedury Niebieskiej Karty, osoby kierowane przez instytucje i organizacje oraz wszystkie, które chciałyby pracować nad swoimi emocjami i konstruktywnymi relacjami z ludźmi. Aktualnie do uczestnictwa w Programie przystąpiło 10 osób.
Program zakłada, że jego uczestnicy:
- zmienią sposób funkcjonowania rezygnując ze stosowania przemocy (zweryfikują przekonania na temat przemocy, nauczą się rozpoznawać sygnały ostrzegawcze prowadzące do stosowania przemocy, a przede wszystkim nauczą się nowych umiejętności konstruktywnego rozwiązywania problemów),
- zmienią poglądy na wychowanie dzieci,
- wezmą odpowiedzialność za swoje zachowanie,
- będą świadomi skutków powrotu do wcześniejszego postępowania,
- będą potrafili powstrzymywać się od stosowania przemocy oraz będą wiedzieli gdzie korzystać z pomocy, gdyby powrócili do dawnych zachowań,
- zrezygnują z przedmiotowego traktowania innych osób oraz będą zdolni do empatii,
- odzyskają poczucie kontroli nad własnym życiem w różnych jego obszarach.
Założenia programowe, na skutek osiągania założonych celów i dla utrzymania pozytywnych rezultatów, przewidują współpracę z wieloma instytucjami i organizacjami, przede wszystkim ośrodkami pomocy społecznej, zespołami interdyscyplinarnymi, kuratorami sądowymi, prokuratorami i policją oraz organizacjami pozarządowymi.
Realizacja Programu zakłada także monitoring i ewaluację podejmowanych działań. Monitoring zmian postaw przemocowych prowadzony będzie przez osoby realizujące oddziaływania korekcyjno – edukacyjne w trakcie realizacji spotkań. W okresie do 3 lat od zakończenia realizacji Programu Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Rzeszowie będzie monitorowało zachowanie uczestników. W tym celu PCPR w Rzeszowie pozostanie w kontakcie z uczestnikami oraz osobami i instytucjami, sprawującymi opiekę nad w/w (np. kuratorzy, pracownicy socjalni).