Od kilku lat Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Rzeszowie Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej realizuje zadania Powiatu w zakresie rozwoju rodzinnych form pieczy zastępczej. Działania powyższe regulują zapisy ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r., poz. 575) oraz Powiatowego Programu Systemu i Rozwoju Pieczy Zastępczej na lata 2015 – 2017.
Celem nadrzędnym dla działań PCPR w Rzeszowie jest zapewnienie dzieciom pozbawionym opieki ze strony rodziców biologicznych, opieki w rodzinnej pieczy zastępczej czyli w rodzinach zastępczych i rodzinnych domach dziecka. Dlatego tak ważne dla Powiatu Rzeszowskiego jest tworzenie nowych miejsc w tych formach opieki – pozyskiwanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej i prowadzenia rodzinnych domów dziecka. Dlaczego rodzina zastępcza i rodzinny dom dziecka? Ponieważ są to synonimy rodziny biologicznej i tę rodzinę zastępują.
Bycie rodziną zastępczą czy prowadzenie rodzinnych domów dziecka jest niewątpliwie wielkim wyzwaniem. System rozwoju rodzinnych form opieki zastępczej sprawdza się na całym świecie. Również w Polsce ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej daje wiele możliwości powiatom do tworzenia rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka. Z uwagi na szczególny rodzaj zadań i działań z jakimi przyjdzie zmierzyć się przyszłym rodzicom zastępczym, bardzo ważna jest wnikliwa weryfikacja przyszłych kandydatów oraz ich motywacja do pełnienia funkcji rodziny na zastępstwo.
Jak zatem definiujemy rodzinne formy pieczy zastępczej? Rodzinę zastępczą tworzą osoby – małżeństwo lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, które zapewniają dziecku, pozbawionemu opieki ze strony rodziców, całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności: traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej, zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych, zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych, zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań, zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne i religijne, zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka oraz umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej. Rodzina zastępcza realizując swoje zadania współpracuje z organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej oraz z ośrodkiem adopcyjnym.
Przodkowie dziecka lub rodzeństwo dziecka (wstępni) umieszczonego w rodzinie, tworzą tzw. rodzinę zastępczą spokrewnioną. Natomiast niebędący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka tworzą rodzinę zastępczą niezawodową lub zawodową. Kandydaci, po złożeniu wniosku, przechodzą procedurę kwalifikacyjną, która polega na weryfikacji formalnej (właściwe dokumenty), badaniach psychologicznych, wywiadzie pedagogicznym, wizytacji w miejscu zamieszkania oraz szkoleniu.
Kto może stanowić rodzinę zastępczą lub prowadzić rodzinny dom dziecka?
Pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo. W przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów. Kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej są obowiązani posiadać świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej lub prowadzonego przez ośrodek adopcyjny. Ponadto pełnienie funkcji może być powierzone osobom, które: dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej, nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona, wypełniają obowiązek alimentacyjny – w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego, nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych, są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone zaświadczeniem lekarskim o stanie zdrowia wystawionym przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb, w tym: rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego, właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań, wypoczynku i organizacji czasu wolnego.
Pieczę zastępczą organizuje powiat.
Dlatego też osoby zainteresowane (kandydaci) powinny udać się do jednostki organizacyjnej samorządu terytorialnego jaką jest organizator rodzinnej pieczy zastępczej w celu złożenia wniosku.
W powiecie rzeszowskim funkcję tę pełni Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Rzeszowie, w którym wyznaczono Zespół ds. rodzinnej pieczy zastępczej.
Osoby zainteresowane prosimy o kontakt z PCPR w Rzeszowie ORPZ: ul. S. Batorego 9, 35-005 Rzeszów, tel. 17 859 48 23 lub 519 585 391 w godzinach urzędowania 7.30-15.30
